Przedpoście w Kościele Ewangelicko-Augsburskim
Ostatnia Niedziela po Epifanii zakończyłą okres bożonarodzeniowy w Kościele Ewangelicko-Augsburskim, jednak w tradycji polskiej zwieńczenie okresu świąt Narodzenia Pańskiego łączone jest nieraz ze Świętem Ofiarowania Pana Jezusa – Dniem Oczyszczenia Marii Panny (2 luty), obchodzonym również przez Kościół Ewangelicko-Augsburski.
Zanim jednak znów rozpocznie się Czas Pasyjny (Wielki Post) w Dzień Pokuty i Modlitwy (Środa Popielcowa) w kalendarzu liturgicznym rozpoczyna się krótki okres Przedpościa, pochodzący z VI wieku z obszaru chrześcijaństwa wschodniego. Na Zachodzie niedziele przedpostne zadomowiły się dzięki mnichom z klasztorów galijskich, a potwierdzone zostały przez synody w Agde (506) i w Orleanie (511).
Przedpoście trwa 17 dni i obejmuje trzy niedziele - Septuagesimae - 70 dni, Sexagesimae - 60 dni, Quinquagesimae - 50 dni. Kościół Ewangelicko-Augsburski zachował łacińskie nazwy niedziel przedpostnych oraz tradycję starego kalendarza liturgicznego, podkreślając tym samym, że Reformacja nie była wyłomem w historii Kościoła, ale odnową życia Kościoła Jezusa Chrystusa zgodnie ze świadectwem Ewangelii w łączności ze starożytnym dziedzictwem chrześcijaństwa.
Nazwy niedziel pochodzą prawdopodobnie od czasu przygotowań do Wielkanocy, który mógł trwać od 70 do 50 dni przed świętowaniem Zmartwychwstania Pańskiego. Ostatnia z niedziel przedpostnych, a więc Quinquagesimae nazywana jest w luterańskim kalendarzu liturgicznym ESTOMIHI od pierwszych słów łacińskiego introitu z Psalmu 71,3 (por. introit 26): "Esto mihi Deum protectorem ..." tj.: "Bądź mi skałą schronienia, Boże...".
Niedziele Przedpostne koncentrują się głównie na tematyce prawdziwego postu oraz na świadkach wiary z Pierwszego Testamentu. Liczby znajdujące się w nazwach niedziel przedpostnych nie odzwierciedlają zawsze faktycznego czasu, jaki pozostał do Wielkanocy – mają one przede wszystkim wymiar symboliczny wpisany w rytm biblijnej narracji dziejów zbawienia - i tak np. Niedziela Septuagesimae (70) symbolizuje 70-letnią niewolę Izraela (por. Jr 25,11).
Kiedy dokładnie przyjrzymy się sposobowi liczenia niedziel w liturgii, zobaczymy, że brakuje całego tygodnia do liczby 70 (np. od 8.02 do 12.04). Liturgiści tłumaczą tę różnicę tym, że dawniej obchodzono jeszcze oktawę po Wielkiej Nocy i wówczas ilość dni od Niedzieli Septuagesimae do końca oktawy wynosiłaby rzeczywiście 70. Między Niedzielą Estomihi (50 dni od Wielkanocy) a Septuagesimae jest jeszcze Niedziela Sexagesimae (60 dni), jednak nazwa tej niedzieli nie pokrywa się z kartkami w kalendarzu i można przyjąć, że nazwa została nadana dla utrzymania ‘liturgicznej logiki’ niedziel.
Niedziele przedpostne mają również swoje staropolskie nazwy: Starozapustna, Mięsopustna, Zapustna. Barwą liturgiczną niedziel przedpostnych jest kolor zielony, symbolizujący życie oraz ziarno siewu Słowa Bożego.
D. Bruncz