Bp Jerzy Samiec w Ukrainie
Nabożeństwo i spotkania.
Na zaproszenie Niemieckiego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Ukrainie, bp Jerzy Samiec odwiedził Kijów w dniach od 25 do 27 lutego 2025 r.
Celem wizyty było przede wszystkim wyrażenie solidarności z Kościołem w Ukrainie podczas trwającej już czwarty rok wojny, a także przygotowanie podpisania porozumienia o partnerstwie pomiędzy Kościołami Luterańskimi w Polsce i w Ukrainie.
Wizyta rozpoczęła się od spotkania z przedstawicielami rządowego Departamentu Etnopolityki i Wolności Słowa. Podczas spotkania omówiono wiele tematów związanych ze stosunkami państwo-Kościół w kontekście agresji Rosji na Ukrainę. Zwrócono również uwagę na rolę Kościołów, które wspierają Ukraińców, zmuszonych do opuszczenia swoich domów z powodu wojny. Uczestnicy spotkania wyrazili wdzięczność bp. Jerzemu Samcowi za wsparcie Ukrainy. Zwrócili również uwagę, jak ważna jest dalsza współpraca między Kościołami i organizacjami religijnymi obu krajów, zwłaszcza w kontekście zaspokajania potrzeb duchowych ukraińskich uchodźców, którzy znaleźli azyl w Polsce.
Następnie odbyło się spotkanie w Domu Miłosierdzia w Kijowie, gdzie pracę diakonijną wśród bezdomnych prowadzi młoda, bo powstała przed 5 laty parafia luterańska Martina Turskiego w Kijowie. Parafia pracuje z osobami bezdomnymi, oferując im kompleksową pomoc przez trzy miesiące. Zapewnia mieszkanie, wyżywienie, pomoc medyczną, psychologiczną i prawną osobom bezdomnym. W pomieszczeniach parafii mieszka ok. 15 osób. Ponad 100 osób miesięcznie otrzymuje pomoc doraźną. Dzięki temu projektowi 50% podopiecznych udaje się wyjść z kryzysu bezdomności. Część z nich zostaje członkami parafii. To niezwykła, bardzo inkluzywna praca, gdzie podopieczni są częścią życia parafialnego. Ma ona wyjątkowe znaczenie w obliczu trwającej wojny, gdzie wiele osób z terenów okupowanych przeniosło się do Kijowa i nie zawsze udało im się odnaleźć w tej nowej rzeczywistości.
Po odwiedzinach w Domu Miłosierdzia odbyło się spotkanie w pomieszczeniach parafii. Wynajmuje ona pomieszczenia w dzielnicy, gdzie jest bardzo duże skupisko ludzi. Co ciekawe formalnie ilość członków parafii jest niewielka, chociaż z parafią związanych jest dużo więcej osób. Wiąże się to z tym, że zgodnie z wymogami prawnymi w Zgromadzeniu Parafialnym musi uczestniczyć ponad 50% członków parafii, aby było ono ważne, dlatego parafia musi zwracać uwagę na ten fakt i bardzo rozważnie przyjmować nowych członków.
Jednym z najważniejszych elementów tej wizyty było nabożeństwo w kościele św. Katarzyny w Kijowie. Kościół mieści się przy ulicy Luterańskiej naprzeciwko siedziby Prezydenta Ukrainy. Podczas nabożeństwa z Komunią Św. kazanie wygłosił bp Jerzy Samiec, opierając się na tekście z Ewangelii Mateusza 5.6 „Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni”. Ksiądz Biskup w swoim kazaniu zwracał uwagę na ludzką i boską sprawiedliwość. Chociaż pojęcie sprawiedliwości jest stale obecne w życiu społecznym i nierozerwalnie związane z człowiekiem i jego godnością, to ludzka sprawiedliwość jest bardzo ułomna i często skażona egoistycznymi interesami. W kazaniu Biskup cytował słowa biskupa Martina Niemöllera:
„Kiedy naziści przyszli po komunistów- milczałem nie byłem komunistą
Kiedy zamknęli socjaldemokratów milczałem nie byłem socjaldemokratą
Kiedy przyszli po związkowców nie protestowałem nie byłem związkowcem
Kiedy przyszli po Żydów milczałem nie byłem żydem
Kiedy przyszli po mnie nie było nikogo kto mógłby protestować”,
oraz fragment przemówienia Mariana Turskiego z okazji 75 rocznicy wyzwolenia obozu w Auschwitz, gdzie mówił, że holokaust nie spadł z nieba, ale małymi krokami posuwał się do przodu, aż do momentu masowej zagłady milionów ludzi. Jego doświadczenia pokazywały ogrom niesprawiedliwości. Biskup wskazał na umieszczoną w kościele księgę deportowanych i zabitych członków parafii w latach 30 przez Rosjan. Tak jak wtedy, teraz również naród ukraiński doświadcza niesprawiedliwości.
Biskup zwrócił uwagę, że słowa błogosławieństwa, mówią o tym, że błogosławieni są Ci, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, nie Ci, którzy jej doświadczają. Dlatego Biskup apelował, abyśmy reagowali, kiedy widzimy, że dzieje się coś złego nawet, jeżeli wydaje się to być błahe. W rodzinie, pracy w Kościele w naszym środowisku ”Stawajmy po stronie słabszego. Nie bądźmy obojętni. Pamiętajmy Ci którzy łakną, pragną sprawiedliwości będą nasyceni”.
W nabożeństwie z Komunią Św. w środowe popołudnie wzięło udział wiele osób, parafian, ale też osób zaprzyjaźnionych z parafią.
Kolejny dzień rozpoczął się spotkaniem w Ambasadzie RP w Kijowie. Spotkanie z p.o Ambasadora panem Piotrem Łukasiewiczem dotyczyło relacji międzywyznaniowych i międzyreligijnych w Ukrainie oraz zaangażowania Kościołów w trudnej sytuacji wojny. Jednym z tematów był również projekt: Prezent pod choinkę, gdzie bp Pavlo Shvarts zaprosił Ambasadora do wzięcia udziału w tej akcji, powołując się na dotychczasową współpracę z polskim konsulatem w Charkowie przy dystrybucji prezentów, przygotowanych przez polskie rodziny dla ukraińskich dzieci.
Ostatnim elementem wizyty było spotkanie z Wszechukraińską Radą Kościołów i organizacji religijnych. Wśród tematów rozmowy była planowana w kwietniu br. wizyta Rady w Polsce. Tak samo obecni przedstawiciele Rady wyrazili ogromną wdzięczność za pomoc Kościołów w Polsce obywatelom Ukrainy od czasu eskalacji wojny w 2022 roku.
Bp Pavlo Shvarts, zwierzchnik Niemieckiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Ukrainie, podsumowując wizytę powiedział: „Bardzo dziękujemy za wizytę w Kijowie przedstawicieli Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Dla nas to jest bardzo ważna wizyta. Ważna dla naszych parafii, które mogą odczuć, że nie są same. Nasze parafie są małe i dzięki takiej wizycie mogą doświadczyć, że są częścią większej luterańskiej wspólnoty. Podczas tej wizyty było dużo ważnych spotkań, ale na pewno najważniejszym jest, żeby się razem modlić, razem rozmawiać i razem słuchać siebie i swoich historii. I za to bardzo dziękujemy.”
tekst i zdjęcia: Anna Wrzesińska
