Jezus światłością świata
Opowieść o gwieździe morawskiej.
Czas adwentu, który przypada zwykle na koniec listopada i grudzień, to okres najkrótszych dni w roku. Symbole, które towarzyszą adwentowi oraz Świętom Bożego Narodzenia nawiązują do światła. Jezus w Ewangelii Jana mówi o sobie „Ja jestem światłością świata” (J 8, 12). Zapalane w wieńcu adwentowym świece, płonące na choince lampki i rozświetlająca kościół gwiazda morawska przynoszą nadzieję i przypominają ludziom, że Jezus przyszedł na świat jako światłość, oddał swoje życie na krzyżu za ich grzechy i pojednał nas z Bogiem.
W opowieści o narodzeniu Jezusa to gwiazda wskazuje miejsce narodzin Zbawiciela – Betlejem i sprawia, że mędrcy i pasterze wyruszają w drogę, by go spotkać. Współcześnie gwiazda świeci i dla nas wskazując na Jezusa i przypominając, że tylko w Nim jest zbawienie.
Nawiązaniem do gwiazdy betlejemskiej jest gwiazda morawska zwana też herrnhucką. To ważny element dekoracyjny luterańskich kościołów i domów w Polsce. Natomiast w Niemczech, skąd pochodzi, można znaleźć gwiazdy także na ulicach, dworcach, restauracjach, jarmarkach bożonarodzeniowych itp. Początki gwiazdy związane są z Ewangelicką Jednotą Braterską.
W roku 1722 hrabia Mikołaj Ludwig von Zinzendorf udzielił azylu uchodźcom głównie z Czech i Moraw (husyci, ewangelicy, anabaptyści), którzy uciekali z powodu prześladowań religijnych. W rezultacie powstała osada Herrnhut (Straż Pańska) na Górnych Łużycach. Dobra Bertelsdorf von Zinzendorf otrzymał w spadku po swej babce – hrabinie Katarzynie von Gersdorff, pietystce i zwolenniczce Spenera.
Wkrótce po założeniu Kościoła zaczęto z Herrnhut wysyłać misjonarzy do odległych zakątków świata (najstarszy Kościół misyjny). Ich celem było szerzenie Ewangelii, która według wspólnoty obejmowała edukację i promowanie samowystarczalności wśród rdzennej ludności. Misje te przyczyniły się do rozwoju Kościoła na całym świecie. Obecnie Kościół Morawski liczy około 1 040 500 członków na całym świecie w tym w Afryce, Azji, Ameryce i Europie. Główna siedziba nadal znajduje się w Herrnhut.
Gwiazda z Herrnhut, która powstała ponad 160 lat temu jest uważana za pierwowzór wszystkich ręcznie robionych gwiazd bożonarodzeniowych. Na początku XIX wieku pierwsza gwiazda wykonana z papieru i kartonu zabłysła w pomieszczeniach szkoły z internatem w Herrnhut. Ponieważ warunki życia na terenach misyjnych były często bardzo niekorzystne, rodzice wysyłali swoje dzieci w wieku szkolnym z powrotem do ojczyzny. Otrzymywały one wykształcenie i wychowanie pozostając pod opieką Kościoła.
Oczywiście szkoły z internatem nie mogły zastąpić domu. Rozłąka z rodzicami była bardzo bolesna dla dzieci, zwłaszcza w okresie Adwentu i Bożego Narodzenia. Dlatego gwiazda, symbol z opowieści biblijnej, była mile widzianym towarzyszem. Pewien nauczyciel po raz pierwszy wykorzystał gwiazdę na lekcji matematyki, aby pomóc dzieciom lepiej zrozumieć geometrię. Pozwolił dzieciom w szkole z internatem konstruować z papieru gwiazdy o różnych geometrycznych kształtach, które później zdobiły sale szkolne. Pierwsze gwiazdy miały kolory biały i czerwony – biały oznaczał czystość, a czerwony krew Jezusa Chrystusa. Od tego czasu dzieci zawsze tworzyły swoje gwiazdy w pierwszą niedzielę Adwentu i przekazywały ten zwyczaj swoim rodzinom.
Powstanie manufaktury gwiazd jest ściśle związane z nazwiskiem księgarza Piotra Henryka Verbeeka, który pierwsze gwiazdy sprzedawał w swojej księgarni. Pod koniec XIX wieku wynalazł on gwiazdę, którą można było złożyć. Nowością był ażurowy metalowy korpus z szynami, w które można było wsunąć papierowe bolce z metalowymi ramkami. Umożliwiło to po raz pierwszy wysłanie złożonej gwiazdy. W 1925 roku opatentowano pierwszą bezramową gwiazdę herrnhucką. Model ten odpowiada gwiazdom produkowanym współcześnie.
Działalność misyjna herrnhutów sprawiła, że dzisiaj gwiazdy morawskie można odnaleźć w najdalszych zakątkach świata.
Grenlandia
Rzemieślnicy z Herrnhut i zabrali ze sobą gwiazdę morawską aż na północ, do Grenlandii, jako przypomnienie domu i znak ich wiary. Nauczyli się języka, zwyczajów Inuitów (Eskimosów) i przystosowali się do ich stylu życia. Fakt, że ich codzienne życie toczyło się we wspólnocie pasowało do stylu życia Inuitów. Współcześnie, w stolicy Nuuk podczas Adwentu nadal pojawiają się gwiazdy, choć misjonarze opuścili kraj około 1900 roku.
Malawi
Działania misyjne mają dzisiaj nieco inny charakter, główny nacisk położony jest na pracę społeczną, w tym pomoc uchodźcom. Wiąże się to z faktem, że pierwsi Bracia morawscy sami przybyli do Saksonii także jako migranci. Wspólnota w Herrnhut jest zaangażowana w działania pomocowe w największym obozie dla uchodźców w Malawi. W zaplanowanym początkowo na 10 000 osób obozie w Dzaleka żyje ponad 50 000 uchodźców z Demokratycznej Republiki Konga, Burundi, Rwandy czy Etiopii. Połowa z nich to dzieci. W Malawi istnieje dziewięć wspólnot, których korzenie sięgają dawnej pracy misyjnej Kościoła morawskiego. Tam również w adwencie świecą gwiazdy herrnhuckie.
Ramallah
W Ramallach, stolicy i siedzibie władz Autonomii Palestyńskiej, ok. 15 km od Jerozolimy, znajduje się ośrodek wsparcia dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej Star Mountain (Gwiezdna Góra) prowadzony przez herrnhutów. Dzieci przyjmuje się do ośrodka bez względu na to czy są chrześcijanami, czy muzułmanami. Uczą się i pracują razem, aby później móc prowadzić jak najbardziej niezależne życie. Gwiazda zawieszana jest w ośrodku co roku. Niedaleko stąd było miejsce, gdzie gwiazda prowadziła mędrców i oświetlała drogę do Jezusa. „Gwiazda jest symbolem poświęcenia, ochrony i nadziei. Nie możemy sobie pozwolić na brak nadziei” – twierdzi była dyrektor ośrodka, chrześcijańska, palestyńska działaczka pokojowa Sumaya Farhat-Naser.
Gwiazda morawska, nawiązuje do gwiazdy betlejemskiej i przypomina o Jezusa, światłości, która przychodzi na świat. To On przynosi pokój i pojednanie. To On daje zbawienie. Wpatrując się w gwiazdę możemy poczuć wspólnotę z chrześcijanami w najdalszych częściach świata i pamiętać o nich w naszych modlitwach.
źródło:
https://www.herrnhuter-sterne.de/
Weihnachtsgeschichte aus der Oberlausitz: Darum leuchtet der Herrnhuter Stern in aller Welt: https://www.mdr.de/religion/herrnhuter-stern-fuer-die-welt-reportage-100.html
