Kościół z nadzieją
Relacja z Synodu Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Saksonii.
W dniach od 17 do 20 listopada 2023 r. w Centrum Kościelnym Trzech Króli w Dreźnie obradował Synod Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Saksonii. Członkowie 80 osobowego Synodu rozpoczęli obrady w piątek 17 listopada, w godzinach popołudniowych, a zakończyli w poniedziałek w godzinach wieczornych. W niedzielę dopołudnia Synodałowie tradycyjnie świętowali półmetek kadencji, wspólną wędrówką, rozważaniem biblijnym i obiadem w winnicy w miejscowości Radebeul.
Jednym z najważniejszych tematów, którym po raz kolejny zajmował się Synod, był temat nadużyć seksualnych w Kościele. Po raz pierwszy przed Synodem zabrały głos ofiary przemocy. Ponadto zaprezentowane zostały wyniki badań dwóch komisji: niezależnej komisji powołanej do sprawy przemocy seksualnej w Pobershau oraz grupy roboczej, zajmującej się teologiczną oceną działań Kurta Ströera.
Członkowie Synodu wysłuchali na sesji plenarnej i w małych grupach poruszających sprawozdań osób dotkniętych przemocą seksualną, które opisały cierpienie związane z przestępstwami, które trwa do dziś oraz omówiły swoje doświadczenia związane z wysiłkami Kościoła Saksonii, aby je wyjaśnić i przepracować.
Biskup Tobias Bilz zabierając głos po wysłuchaniu tych relacji, powiedział, że teraz wszyscy muszą przyjąć do wiadomości to, co usłyszeli. Zwracając się do poszkodowanych, powiedział: „Zdaję sobie sprawę, że wielokrotnie nie oddaliśmy wam, drogie ofiary, sprawiedliwości. Zdaję sobie z tego sprawę i jest mi bardzo przykro!”. Te wydarzenia powinny dotrzeć do serca i duszy każdego z nas. Wysłuchanie i zaakceptowanie tego, co zostało usłyszane, jest ważne, ale to nie wystarczy. „Musimy podjąć działania”.
W tym kontekście Biskup podziękował wszystkim, którzy zajmowali się tym trudnym tematem – przede wszystkim członkom komisji – za pomoc w spojrzeniu na ciemne rozdziały kościoła w świetle prawdy: Chociaż Kościół poczynił już pewne postępy w zakresie zapobiegania i interwencji, nie są one wystarczające, a temat pozostaje ważny. W tym kontekście wyraził swoje podziękowania i szacunek dla tych, którzy umieścili kwestię ochrony przed przemocą seksualną w porządku obrad w okręgach kościelnych, parafiach i instytucjach kościelnych. Przyznał, że zawsze istnieje opór i że to zaangażowanie wymaga dużej siły. Obiecał, że Kościół będzie nadal pracował nad tą kwestią.
Ofiary muszą być w centrum tego procesu. Ważne jest, aby rozpoznać i złagodzić ich cierpienie, wysłuchać ich i włączyć ich w proces pogodzenia się z przeszłością i wszystkim, co z niej wynika. Ponadto ustanowienie kościelnej Komisji ds. Uznania, która na stale poświęci się temu tematowi i w której większość członków nie pracuje dla Kościoła, jest niezbędnym zadaniem. „Musimy stać się bardziej zdolni do działania, musimy stać się bardziej zdolni do podejmowania decyzji, musimy stać się bardziej aktywni i proaktywni, potrzebujemy kultury przejrzystości i musimy również zadawać pytania dotyczące władzy” – powiedział zgromadzonym synodałom.
W rezultacie, Synod zlecił Komisji Edukacji i Szkolenia oraz trzem innym komisjom zbadanie, w jaki sposób można udostępnić środki finansowe na zatrudnienie i koszty materialne związane z radzeniem sobie z przemocą seksualną w Kościele Ewangelicko-Luterańskim Saksonii, a także na zapobieganie i interwencję w parafiach i instytucjach Kościoła. Zasoby te powinny pomóc w tworzeniu skutecznych struktur, sieci kontaktów i programów edukacyjnych, które służą rozwiązywaniu problemów, zapobieganiu i interweniowaniu. W szczególności należy wdrożyć zalecenia zawarte w raporcie końcowym powołanych komisji do zbadania sytuacji w Pobershau oraz działań Kurta Ströera. Synod powinien zostać poinformowany o wynikach tego badania na sesji wiosennej w 2024 r., a następnie należy zaplanować wystarczające środki finansowe na rok budżetowy 2025 i kolejne lata.
W swoim przemówieniu końcowym Prezydentka Synodu Bettina Westfeld podziękowała członkom synodu za wysłuchanie osób dotkniętych przemocą seksualną oraz za konfrontację z cierpieniem i bólem ofiar, a także poprosiła ich o poinformowanie swoich parafii i okręgów kościelnych o tym, co usłyszeli, oraz o podkreślenie potrzeby działań prewencyjnych w kościele i w parafiach.
W poniedziałek 20 listopada br. został zatwierdzony budżet Kościoła na rok 2024 został. Ma on łączną wartość 254 mln euro, a zatem jest o dziewięć milionów euro większy niż budżet na bieżący rok. Planowane są kolejne 133 miliony euro wpływów z podatku kościelnego. 50 mln euro dochodu będzie pochodzić z wyrównania finansowego Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (EKD), a 26,5 mln euro ze składek państwowych.
Oprócz uchwalenia budżetu, Synod przyjął również inne uchwały. Synod zatwierdził uchwałę o stanowiskach duchownych referentów w Kościele Ewangelicko-Luterańskim Saksonii, co otworzy w przyszłości nowe możliwości dla posługi kaznodziejskiej, a jednocześnie zapewni jakość tej posługi poprzez powiązanie jej ze specjalnymi kwalifikacjami. Ma to na celu przede wszystkim wsparcie regionów i parafii, w których nie jest już łatwo obsadzić stanowiska duszpasterskie. Uchwała na razie tworzy ramy. Konkretne rozwiązania muszą teraz zostać uregulowana w dalszych przepisach. W przyszłości duchowni referenci będą mogli przejąć głoszenie słowa i udzielanie sakramentów w poszczególnych parafiach. Aby to zrobić, muszą być upoważnieni do pełnienia urzędu diakona lub kaznodziei i powinni mieszkać na terenie parafii. Ich obszar odpowiedzialności będzie różny od odpowiedzialności duchownych, którzy są zatrudniani przez Kościół i powierzono im obowiązek kierowania parafią.
Uchwalono również przepisy kościelne zmieniające konstytucję kościoła, regulamin parafialny i ustawę o okręgach kościelnych, aby w przyszłości trwale uregulować możliwość wirtualnych i hybrydowych posiedzeń organów zarządzających na wszystkich poziomach Kościoła. Synod uchwalił również nowelizację uchwały o państwowych emeryturach kościelnych oraz uchwałę, zmieniającą stawkę wynagrodzenia duchownych i urzędników kościelnych, wyrównując w pełni ich wynagrodzenie do wynagrodzenia urzędników państwowych w Saksonii.
Ponadto, Synod zadecydował, że Kościół Ewangelicko-Luterański Saksonii będzie przyznawał coroczną nagrodę w wysokości 5 000 EUR, począwszy od 2024 roku, za innowacje w muzyce kościelnej. Projekty powinny być zgłaszane do Biura Muzyki Kościelnej i zawierać koncepcję z wyraźną tematyką duchową. Nagroda ma na celu promowanie duchowych i artystycznych odpowiedzi na istotne społecznie kwestie i współczesne muzyczne wyrażanie wiary.
Na wniosek Komisji Rozwoju Kościoła i Misji, Synod zwrócił się do biura Kościoła o przygotowanie naukowo popartego procesu oceny w celu przeanalizowania wdrażania trwającego procesu reform „Kościół z nadzieją”. W tym celu koncepcja oceny ma zostać przedstawiona Synodowi do dyskusji na wiosennej sesji w 2024 roku.
Podczas obrad Synodu przyjęto również sprawozdanie biskupa Tobiasa Bilza.
W programie były również sprawozdania z Synodu Generalnego Ewangelickiego Kościoła w Niemczech oraz Zjednoczonego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego, a także Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie. W Synodzie na zaproszenie Kościoła Saksonii wzięła udział Anna Wrzesińska, która wygłosiła pozdrowienie mówiąc o wpływie Zgromadzenia Ogólnego ŚFL na Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce.
(na podstawie informacji prasowej Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Saksonii, Anna Wrzesińska)
