Maria Panna

Wierzymy, nauczamy i wyznajemy, że Panna Maria poczęła i urodziła nie tylko zwykłego człowieka, ale prawdziwego Syna Bożego i dlatego słusznie jest nazwana matką Bożą, i rzeczywiście nią jest. (Formuła Zgody, O osobie Chrystusa, art. VII)

Wierzymy, na podstawie Pisma Świętego, że Maria urodziła prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka – Jezusa Chrystusa. Jako Matka Boga i siostra w wierze może być więc inspiracją. Jej postawa jest przykładem wyjątkowego zaufania i powierzenia całego swojego życia Bogu.

Dlatego otaczamy Marię szacunkiem, poprzez naśladowanie jej wiary i pamięć o niej. Maria obecna jest w liturgii i ewangelickich pieśniach. Jej imię wymieniane jest w każdym ewangelickim nabożeństwie, gdy zmawiane jest wspólnie wyznanie wiary.

Maria w teologii luterańskiej

Reformacja luterańska sceptycznie odnosząc się do rozbudowanego kultu świętych i związanego z nim przemysłu odpustowego, nigdy nie negowała ogromnej roli Marii w historii zbawienia. Wciąż wygłaszano kazania na święta maryjne oparte na świadectwie Pisma Świętego. Nigdy również nie zanegowano podstawowych dogmatów chrystologicznych, wyrażających tajemnicę Wcielenia Syna Bożego, w tym prawdy wiary przyjętej na ekumenicznym soborze efeskim (431), który nazwał Marię Theotokos, Matką Bożą.

Jednak luterańska teologia nie stworzyła oddzielnej „mariologii”, ale jest ona powiązana z nauką o Jezusie Chrystusie (chrystologią). Maria występuje Piśmie Świętym tylko w związku z Jezusem Chrystusem, głównie z Jego wcieleniem.  Ks. Marcin Luter podkreślał, że w przypadku Matki Bożej należy jasno ukazywać podstawową prawdę, którą w hymnie Magnificat( Łk 1, 46-55) wyśpiewuje sama Maria: nie chodzi o Jej chwałę i cześć, ale o cześć i chwałę Chrystusa. Równocześnie Reformator przekonywał, że jeśli dana wypowiedź o Marii czyniona przez Kościół nie znajduje potwierdzenia w Piśmie Świętym, to wówczas nie należy tego ukazywać jako czegoś pewnego, w co można wierzyć, czy zwiastować. Odnosił się więc z ostrożnością do treści wiary, zdogmatyzowanych znacznie później w Kościele rzymskokatolickim, o Niepokalanym Poczęciu Marii Panny czy Wniebowzięciu.

Luter mówił o Marii z wielką czcią i szacunkiem, to na Jej przykładzie dostrzegał sedno nauki usprawiedliwienia grzesznika z łaski przez wiarę. Stąd też w słynnym Komentarzu do Magnificat stwierdził:

A zatem, jeśli ktoś chcę prawidłowo czcić Marię Dziewicę, ten nie powinien wyobrażać Jej sobie w osamotnieniu, ale stawiać Ją przed Bogiem i daleko pod Nim, i dostrzec Jej wielką uniżoność.

Nie bez powodu Luter nazywał Marię nauczycielką chrześcijan, podkreślając w ten sposób Jej bezwarunkową pokorę i oddanie, uniżenie, które nie było ćwiczeniem pobożności, a odpowiedzią na Boże Objawienie, które stało się częścią Jej życia i … naszego.

Równocześnie w tradycji luterańskiej podkreśla się że Jezus Chrystus jest jedynym pośrednikiem pomiędzy Bogiem a człowiekiem i każda wierząca osoba może zwracać się do Niego bezpośrednio. Nie ma potrzeby najpierw modlić się do Marii, czy też świętych, lecz można kierować modlitwy bezpośrednio do Chrystusa.

Jego to należy wzywać, bo przyrzekł, że wysłucha modlitw naszych; taka cześć najbardziej mu się podoba, zwłaszcza gdy się Go wzywa we wszelkiej niedoli: „Jeśliby kto zgrzeszył, mamy orędownika u Boga”… itd. I Jan 2. (Konfesja Augsburska, art. XXI)

Marcin Luter sprzeciwił się modlitwie wstawienniczej do Marii czy świętych z obawy, że praktyka ta umniejszy rolę Chrystusa w dziele zbawienia. W luteranizmie nie ma więc modlitw do Marii, a wszystkie obrazy i rzeźby pełnią jedynie funkcję dydaktyczną. Ponadto kalendarz liturgiczny Kościoła ewangelicko-augsburskiego zawiera trzy święta, upamiętniające Marię Pannę:

• 2 lutego: Oczyszczenie Marii Panny
• 25 marca: Dzień zwiastowania Marii Pannie
• 2 lipca: Dzień nawiedzenia Marii Panny

więcej na ten temat