Nic nie może nas rozdzielić

4 lipca 2024

W dniach 7-9 czerwca 2024 roku Frankfurt nad Odrą stał się centrum międzynarodowego i chrześcijańskiego święta, goszcząc uczestników na Spotkaniu Chrześcijan Europy Środkowo-Wschodniej. Pod hasłem „Nic nie może nas rozdzielić” tysiące osób z Polski, Czech, Słowacji, Rumunii, Węgier, Ukrainy, Austrii i Niemiec zgromadziło się, by wspólnie świętować, dyskutować i budować przestrzeń wzajemnego zrozumienia.

Przez trzy dni uczestnicy mieli do wyboru 150 różnorodnych wydarzeń, w tym debaty, warsztaty, koncerty, nabożeństwa, studia biblijne itd. Przygotowany został także program dla dzieci i młodzieży, a na rynku we Frankfurcie i w jego okolicy rozstawiono stoiska Kościołów i organizacji z różnych krajów. Każdy z uczestników otrzymał program w swoim języku, a wydarzenia i wystąpienia były tłumaczone z pomocą aplikacji na telefon. Goście byli zakwaterowani we Frankfurcie nad Odrą i w Słubicach, w hotelach, hostelach, a także domach prywatnych. Do roku 1945 oba te miasta tworzyły jeden organizm. Przedzielone wówczas z powodów politycznych graniczną rzeką. Dopiero w latach 90. ubiegłego wieku nawiązano pełną współpracę.

Na początek nabożeństwo

Spotkanie rozpoczęło się wielojęzycznym nabożeństwem na Brunnenplatz (Plac Fontanny) obok rynku we Frankfurcie. Kazanie w oparciu o tekst z Listu do Rzymian 8,38-39 wygłosili zwierzchnicy Kościołów, które zorganizowały spotkanie: bp Christian Stäblein (Kościół Ewangelicki Berlina-Brandenburgii i Śląskich Górnych Łużyc) i bp Jerzy Samiec (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP). Prowadzone ono było przez przedstawicieli różnych Kościołów.

Bp Jerzy Samiec podkreślił, że pomimo różnic, jakie dzielą współczesnych chrześcijan, jedność jest możliwa dzięki wzajemnemu szacunkowi i akceptacji. Zaznaczył, że ta jedność nie wynika z jednomyślności, ale ze wspólnej wiary w Chrystusa. Ostrzegł przed samozadowoleniem, przypominając, że relacje międzyludzkie wymagają ciągłego wysiłku i pielęgnacji. Historia pokazuje, że niewyjaśnione sprawy i konflikty mogą podzielić nawet bliskich. Dlatego ważne jest szanowanie odmiennych poglądów i ciągłe budowanie relacji. Biskup Samiec przypomniał, że Boża miłość do nas jest niezmienna, niezależnie od naszych ludzkich konfliktów. Nic nie może nas odłączyć od miłości w Chrystusie Jezusie.

Z kolei bp Christian Stäblein nawiązał do bransoletek w różnych kolorach, jakie otrzymali uczestnicy. Symbolizują one jedność, przyjaźń i różnorodność osób, które przybyły na spotkanie z różnych stron Europy. Nawiązują też do łączności duchowej i wspólnej wiary w Boga, który ludzi ochrania i jednoczy pomimo różnic. Biskup Stäblein podkreślił również, że niezwykle istotne jest pielęgnowanie relacji międzyludzkich, szacunek dla różnorodności oraz dążenie do pokoju i sprawiedliwości.

Debaty, koncerty, integracja

Podczas trzech dni program był niezwykle bogaty i czasem wybór nie był łatwy. Debaty dotyczyły tematów religijnych, ale też społecznych i politycznych, takich jak wojna w Ukrainie, działania pomocowe i diakonijne, relacje polsko-niemieckie, ochrona klimatu itp. Spotkanie obfitowało w koncerty dla każdego gustu muzycznego i wieku. Występy rockowe, musical, koncerty organowe, śpiewy chórów, ale też orkiestry dęte – muzyka była wszechobecna. Szczególnie pamiętny był „most muzyczny” nad Odrą, gdzie orkiestry dęte zagrały na dwóch brzegach rzeki, a uczestników połączyła wspólna pieśń.

Nabożeństwa i modlitwy także zaskakiwały różnorodnością, niektóre prowadzone tradycyjnie, inne, jak np. nabożeństwo z muzyką techno, wprowadzały nowe formy. Ważnym elementem modlitw były prośby do Boga o pokój, wyrażone w wielu językach.

W centrum konferencyjnym Kleistforum dzieci i młodzież miały okazję do zabawy i integracji. Wystawy biblijne, klocki Lego, podcasty na żywo, wata cukrowa i popcorn – te atrakcje przyciągnęły młodszych uczestników, którzy bez słów porozumiewali się z rówieśnikami z różnych krajów.

Jednym z najbardziej pamiętnych momentów była wspólna kolacja dla 4000 osób w sobotni wieczór. Długie stoły rozstawione od rynku aż po Odrę były miejscem spotkań, rozmów i budowania relacji. Na papierowych obrusach wydrukowane były pieśni i propozycje tematów do rozmów. Kolację rozpoczęło wspólne dzwonienie przy pomocy dzwonów kościelnych, małych dzwonków, a nawet dzwonków w telefonach. Każdy mógł usiąść i dzielić się jedzeniem przygotowanym przez lokalną Diakonię.

Wiara źródłem nadziei

Wydarzenie zakończyło się nabożeństwem spowiednio-komunijnym, które poprowadzili bp Christian Stäblein, bp Jerzy Samiec, bp Waldemar Pytel, generalna superintendentka ks. Theresa Rinecker oraz osoby duchowne i świeckie z różnych krajów. Kazanie na podstawie Księgi Izajasza 55,1-5 wygłosili bp Pavlo Shvarts (Niemiecki Kościół Ewangelicko-Luterański Ukrainy) oraz ks. Marta Zachraj-Mikołajczyk (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP).

Biskup Shvarts, w nawiązaniu do wojny w Ukrainie, mówił o nadziei ludzi, którzy doświadczyli straty bliskich, utraty ojczyzny i wygnania. Biskup podkreślił, że w trudnych chwilach puste słowa pocieszenia nie pomagają, ale milcząca obecność może być największym wsparciem. Wiara, nawet jeśli pozornie wydaje się mało praktyczna, może stać się źródłem nadziei i siły do dalszego życia. Zwierzchnik ukraińskich luteran podkreślił, że fundamentem tej nadziei jest ofiara Chrystusa i fakt, że Bóg nie opuszcza swojego ludu, towarzyszy cierpiącym i daje nadzieję życia wiecznego.

Duchowa sytość

Temat prawdziwego spełnienia i sytości duchowej poruszyła w kazaniu ks. Marta Zachraj-Mikołajczyk. Wskazała, że mocno kontrastują one z iluzorycznym szczęściem oferowanym przez materialne dobra. Współczesny świat oferuje wiele rzeczy, które jednak nie mogą naprawdę nasycić. Tylko skierowanie serca ku Bogu nadaje życiu sens i spełnienie. Bóg zawiera z ludźmi wieczne przymierze, obiecując obfitość duchową i życie wieczne. Kaznodzieja zauważyła, że dla chrześcijan z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy doświadczyli trudności i wyzwań, jedność w Chrystusie jest silniejsza niż wszelkie podziały. „Nic nas nie rozdzieli” – to hasło, które przypomina o jedności w wierze i powołaniu do budowania mostów miłości i zrozumienia.

Podczas końcowego nabożeństwa bp Christian Stäblein przekazał organizacyjną pałeczkę kolejnego spotkania ks. Pavlowi Pokornemu z Czeskobraterskiego Kościoła Ewangelickiego w Czechach. Spotkania odbywają się w różnych krajach od 1991 roku naprzemiennie, a następne zostanie zorganizowane w Pradze w 2027 roku.

Spotkanie Chrześcijan 2024 we Frankfurcie nad Odrą i Słubicach było nie tylko świętem wiary, ale także okazją do pokazania jedności i wzajemnego zrozumienia ponad granicami. Zostało zorganizowane dzięki zaangażowaniu wielu osób: przedstawicieli diecezji, parafii i zespołu wolontariuszy. Wspólne świętowanie, jedzenie, śpiewanie i modlitwy pokazały, że mimo różnic kulturowych i językowych, nic nie może nas rozdzielić.

tekst: Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska
artykuł ukazał się w Zwiastunie Ewangelickim 13-14/2024