Ogólnopolska Konferencja Duchownych

4 lipca 2019

04.07.2019

W poniedziałek po południu odbyło się Walne Zebranie Stowarzyszenia Księży i Katechetów. Obrady wtorkowe otworzyło nabożeństwo spowiednio-komunijne, które poprowadzili duchowni diecezji cieszyńskiej. Kazanie wygłosił zwierzchnik tej diecezji bp dr Adrian Korczago. Zwrócił w nim uwagę, że „ekologia jest składową naszego życia. Jej nie da się wypreparować z naszej codzienności. Nasz stosunek do drugiego człowieka rzutuje na nasze ekologiczne podejście do świata. Na tym obszarze zachodzi do największych przekłamań zapisanego w nas Bożego obrazu. To prawda, że nieekologicznie obchodzimy się ze swym ciałem, ale niestety zdecydowanie większą zasługę mamy w nieekologicznym obchodzeniu się ze swą duszą”. Wspomniał również, że „zamiast zmniejszać ilość toksycznych postaw siejemy często w miejsce Słowa Bożego skażenie coraz bardziej szkodliwe dla naszego środowiska, także środowiska duchownych, które rozbijane bywa wewnętrznie”. Bp dr Korczago podkreślił, że „potrzeba nam wszystkim zatrzymania w bezmyślnym procesie dokonywanej grabieży na sobie samych”. Przypomniał również, że Bóg mówiąc „bądźcie płodni” zachęca: „bądźcie kreatywni, gotowi do odnajdywania nowych rozwiązań zwłaszcza, gdy dotychczasowe często zawodzą. Płodność ma się przejawiać w błogosławieństwie, które wzajemnie możemy sobie przekazywać, którym możemy być dla siebie”.

W części tematycznej referat wygłosił bp prof. Marcin Hintz. W swoim wystąpieniu podzielił się doświadczeniami związanymi ze zmianami klimatu jakie sam zaobserwował na Pomorzu, ale też informacjami o najnowszych badaniach dotyczących środowiska. Bp prof. Hintz zauważył, że „raport australijskiego think tanku Breakthrough jest pesymistyczny: jeśli nie podejmiemy zdecydowanych działań, zagłada naszej cywilizacji na skutek katastrofy klimatycznej może nastąpić do 2050 roku”. Równocześnie stwierdził, że duża część Polaków wydaje się traktować naukowe prognozy sceptycznie. Starał się również odnieść do kilku mitów klimatycznych m.in. mówiących o tym, że zmiany klimatu są naturalne, że wystarczy sadzić więcej drzew bo pochłaniają CO2, albo że w Polsce będzie można uprawiać więcej winorośli. Wszystkie te mity nie zmienią faktu, że klimat się ociepla, co możemy zauważyć po ilości upalnych dni w roku, panującej suszy i cenach warzywa. Bp prof. Hintz zachęcił również słuchaczy do zastanowienia się nad następującymi kwestiami: Czy najsłabszą stroną naszego ewangelickiego Kościoła nie jest to przypadkiem ekologiczna bierność? Czy mówiąc o ekologii, głosząc ekologiczne kazanie, nie produkujemy w górach i nad morzem gór plastikowych śmieci? Czy nie opalamy jeszcze w wielu miejscach nasze plebanie i Kościoły czarnym węglem? Na te i podobne pytania starali się odpowiedzieć uczestnicy debaty Jak chronić stworzenie? Giełda perspektyw i pomysłów. Wzięli w niej udział: dk. Wiktoria Matloch, dk. Aleksandra Błahut-Kowalczyk, ks. Dariusz Madzia, prof. Jarosław Płuciennik. Moderatorem dyskusji był ks. Michał Makula.

W drugiej części dnia odbyło się typowanie kandydatów do wyborów Biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Wybory Biskupa Kościoła zarządza Rada Synodalna na ostatnią sesję Synodu przypadającą w kadencji urzędującego Biskupa Kościoła. Kandydatów może zgłaszać między innymi Ogólnopolska Konferencja Duchownych.

Zgodnie z przyjętym przez Radę Synodalną regulaminem wyborów wstępna procedura wyborów polega na wytypowaniu spośród księży posiadających bierne prawa wyborcze i nie zrezygnowali z prawa do kandydowania, ostatecznej listy duchownych, którzy przystąpią do właściwego typowania.

W wyniku tajnego głosowania dokonano wyboru księży, którzy mogli brać udział w ostatecznym typowaniu. Po ogłoszeniu wyniku wyborów każdy z wytypowanych księży mógł zadeklarować swój dalszy udział w procedurze wyborczej. Ostatecznie do właściwego typowania przystąpiła czwórka kandydatów: zwierzchnik diecezji mazurskiej bp Paweł Hause, prezes Synodu ks. dr Adam Malina, zwierzchnik diecezji wrocławskiej bp Waldemar Pytel i urzędujący zwierzchnik Kościoła bp Jerzy Samiec. Przed typowaniem każdy z kandydatów miał możliwość prezentacji oraz odpowiadał na pytania duchownych zebranych na sali. (kolejność wystąpień losowano).

Jako pierwszy wystąpił bp Jerzy Samiec, który odniósł się najpierw do kończącej się kadencji. Przypomniał, że rozpoczęła się ona z dużymi problemami (lustracja i procesy sądowe), których rozwiązywania się podjął jako nowy zwierzchnik Kościoła. Zwrócił uwagę m.in. na to, że zmienił system przenoszenia duchownych, przywrócił ordynację na duchownego w posłudze diakona. Bp Samiec podkreślił, że za jego kadencji udało się również wypracować sposoby radzenia sobie z konfliktami, uszczelnić system finansowy, odzyskać przewodzenie w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, Polskiej Radzie Ekumenicznej i wypracować silną pozycję na arenie międzynarodowej o czym świadczy m.in. jednogłośne przyznanie Polsce organizacji Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie 2023 roku. Podziękował też Bogu za Jego prowadzenie i błogosławieństwo. Słowa podziękowania skierował do wszystkich duchownych, stojących w służbie Chrystusa za ich zaangażowanie i entuzjazm. Gdyby wynik wyborów był korzystny i bp Samiec miałby możliwość dalszego urzędowania, to chciałby jeszcze bardziej rozwinąć pracę z młodzieżą i umożliwić ich aktywność w Radach parafialnych, Synodach diecezjalnych i Synodzie Kościoła. Podkreślił też, że chciałby wzmocnić rolę świeckich w Kościele, rozwijać misję i ewangelizację, realizując zadanie głoszenia Ewangelii z wykorzystaniem dostępnych współcześnie narzędzi i mediów. Zaakcentował znaczenie indywidualnego wspierania osób poprzez, duszpasterstwo, superwizję i rozmowę.

Bp Waldemar Pytel rozpoczął prezentację od swojego marzenia o Kościele i zwrócił uwagę, że czasem nawet w Kościele człowiek może czuć się wyobcowany, nierozumiany, nieakceptowany, nieszanowany, a nawet skrzywdzony. Podkreślił równocześnie, że nasz Kościół ma świetną kadrę duchownych w różnym wieku, prowadzących różnorodną i błogosławioną pracę, dlatego poprzeczka oczekiwań również względem Biskupa Kościoła ustawiona jest wysoko. Gdyby został wybrany chciałby być biskupem duszpasterzem, pragnie być obecny z ludźmi w chwilach radości i smutku, wsłuchując się i rozwiązując problemy. Duże znaczenie ma dla bp. Pytla misyjność Kościoła. Kościół żyje z komunikacji z Bogiem i ludźmi. Jest to komunikacja Ewangelii. Oznacza to, że zwraca się nie tylko do siebie, do wewnątrz, ale zawsze na zewnątrz. Jest Kościołem otwartym, Kościołem dla wszystkich, Kościołem, który jest światłem, ziarnkiem gorczycy i zaczynem, świadectwem żywego i obecnego wśród nas Chrystusa. Bp Pytel powiedział, że będzie przypominał o tym, iż niezależnie od indywidualnych osiągnięć jesteśmy kochani przez Boga, zaś Kościół jest darem, a nie naszym dziełem. Zdaniem bp. Pytla powinno się także pamiętać o sprawach administracyjnych. Kościół powinien być nowoczesny w zarządzaniu na miarę wyzwań i potrzeb. Podkreślił, że sam nic lub niewiele będzie w stanie zrobić. Aby coś osiągnąć potrzebna jest Boża akceptacja, tchnienie Ducha Świętego i wspólna modlitwa o Boże błogosławieństwo. Na koniec zwrócił się do duchownych: „Potrzebuję każdą i każdego z Was, Waszej modlitwy i mądrości, by razem świadczyć o miłości Bożej objawionej w Jezusie Chrystusie.

Ks. dr Adam Malina powiedział, że zdecydował się na kandydowanie, bo chce nowego otwarcia w Kościele. Równocześnie jako wieloletni członek Synodu Kościoła podziękował za pokładane w nim zaufanie. Ks. dr Malina stwierdził, że powinno się rozpocząć od budowy dobrych relacji w Kościele, szczególnie wśród duchownych. Przypomniał o kryzysie powołań. Należy zmierzyć się z tym problemem i jak w każdej sytuacji zacząć od modlitwy. Za modlitwą powinny pójść kolejne kroki. Powinno się przyjąć plan, który będzie wspierał młodych ludzi na początku ich spotkania z Kościołem w sensie organizacyjnym. Trzeba doprowadzić do sytuacji, w której studenci teologii będą patrzeć na duchownych i będą przekonani, że warto zostać duchownym. Widzi również potrzebę Kościoła sprawnego organizacyjnie z jasnymi regułami, konkretnymi rozwiązaniami strukturalnymi i finansowymi, choć Kościół to nie kwestia pieniędzy. Jako Biskup Kościoła chciałby być obecny na konferencjach diecezjalnych, aby słuchać i wyciągać wnioski. Dialog ma być regułą w Kościele. Bez bezpośredniego kontaktu nie można poznać drugiego człowieka. To wszystko będzie możliwe, stwierdził ks. dr Malina „jeśli będziemy mieć do siebie zaufanie, gdy nie będziemy się siebie bać, ale będziemy ze sobą rozmawiać. Wtedy gdy odczujemy, że jesteśmy dla siebie, jesteśmy w rodzinie, siostrą czy bratem, że jesteśmy Kościołem ecclesią Semper reformanda. Żywym organizmem biblijnym, ewangelickim, luterańskim”.

Bp Paweł Hause na wstępie powiedział o tym, jak wyobraża sobie Kościół. Wyraża się to w trzech kręgach, które zazębiają się ze sobą. Ich funkcjonowanie jest możliwe we współistnieniu. Pierwszym kręgiem jest wspólna sprawa, którą stanowi Ewangelia. Drugi krąg to wspólnota, bez tej wspólnoty nie ma Kościoła. Bp Hause podkreślił, że będąc biskupem diecezji mazurskiej nauczył się, że ma takiego tworu jak dobro Kosciola, które istnieje w oderwaniu od dobra jednostki. Trzecim kręgiem jest korporacja, bez tego niemożliwe jest funkcjonowanie żadnej organizacji, także Kościoła. Ekonomia nie może istnieć w oderwaniu od wspólnoty. Na koniec powiedział o sobie, że potrafi słuchać i dąży do zgody. Stawia swoją kandydaturę do dyspozycji Kościoła.

Po wysłuchaniu wystąpień, kandydatów pytano m.in. o wizję Kościoła, ewentualne zmiany strukturalne w Kościele, pracę z młodzieżą, opinię na temat ordynacji kobiet na duchownych w posłudze prezbitera, kwestie zabezpieczenia socjalnego duchownych, czy podejście do błogosławienia związków jednopłciowych. Wszyscy wypowiedzieli się przeciwko udzielaniu przez Kościół błogosławieństwa parom jednopłciowym.

Ostatecznie w głosowaniu ks. Adam Malina uzyskał 50 głosów, bp Waldemar Pytel – 36 głosów, bp Jerzy Samiec – 34 głosy i bp Paweł Hause – 14 głosów. Oznacza to, że Ogólnopolska Konferencja Duchownych obradująca w Jaworniku wytypowała trzech kandydatów do wyborów na Urząd Biskupa Kościoła: ks. Adama Malinę, bp. Waldemara Pytla i bp. Jerzego Samca. W głosowaniu wzięło udział 135 duchownych.

W ostatnim dniu konferencji duchowni wysłuchali aktualiów Biskupa Kościoła oraz ogłoszeń i komunikatów zgłaszanych przez uczestników.