Sakramenty

Jeżeli sakramentami nazywamy obrzędy, które mają za sobą przykazanie Boże i do których dodana jest obietnica łaski, to łatwo jest osądzić, które obrzędy są właściwie sakramentami. Albowiem na tej zasadzie obrzędy ustanowione przez ludzi nie będą sakramentami we właściwym słowa znaczeniu. Nie przysługuje bowiem ludzkiemu autorytetowi obiecywanie łaski. Dlatego znaki ustanowione bez Bożego przykazania nie są pewnymi znakami łaski, chociaż może nawet czegoś prostaczków uczą lub coś im przypominają i do czegoś napominają. (Obrona „Wyznania Augsburskiego”, art. XIII)

Wierzymy, że Bóg spotyka człowieka zarówno w Słowie jak i w sakramencie.  Kościoły wyrosłe z Reformacji podzielają wspólny pogląd, że sakrament to obrządek święty ustanowiony przez samego Jezusa Chrystusa, w którym pod widzialnymi znakami udzielana jest niewidzialna Łaska Boża. Słowo Boże i Sakramenty Święte są kanałami łaski Bożej i środkami zbawienia. Przez Słowo i Sakrament darowana jest ludziom łaska Boża. Sakramenty są widzialnym Słowem Bożym. Ewangelicy uznają dwa sakramenty: Sakrament Chrztu Świętego i Sakrament Ołtarza zwany Wieczerzą Pańska, Komunią Świętą, Eucharystią.

Sakramenty są więc szczególnym językiem Boga, w którym możemy odkrywać Jego móc, pobudzać naszą wiarę i odczuwać z Nim wspólnotę.

Chrztu dokonuje się wzywając Boga w Trójcy Jedynego i polewając chrzczonego wodą. Praktykuje się zasadniczo chrzest dzieci, chociaż w czasach współczesnych, zwłaszcza w krajach zachodnich, upowszechnia się zwyczaj przyjmowania tego sakramentu w wieku dorosłym. Obowiązuje zasada, że chrzest jest czynnością niepowtarzalną.

Reformatorzy XVI wieku przywrócili prawo wszystkich wierzących do przyjmowania Komunii Świętej pod dwiema postaciami: chleba i wina.

Czynności takie jak: konfirmacja, spowiedź (pokuta), małżeństwo, ordynacja i konsekracja (wyświęcenie biskupa, księdza – prezbitera i diakona), modlitwa u chorych i umierających nie są sakramentami, ponieważ brak im jest niektórych cech sakramentalnych (ustanowienie przez samego Jezusa Chrystusa, widzialny znak i niewidzialna łaska Boża), są jednak ważnymi obrzędami życia chrześcijańskiego i życia Kościoła.

Znaczenie sakramentów

Niech dołączy się słowo do elementu, a powstaje sakrament. (Artykuły szmalkaldzkie, część III, art. V)

Sakramenty są drugim obok zwiastowanego Słowa środkiem łaski, przez które działa Duch Święty. Zgodnie z przyjętą w Lutrowych Katechizmach augustyńską definicją sakramentu: „Niech dołączy się słowo do elementu, a powstaje sakrament” za sakramenty luteranizm uznaje Chrzest i Wieczerzę Pańską. Zgodnie z definicją Augustyna sakramentem jest więc zewnętrzny znak połączony ze Słowem Bożej obietnicy, którą złożył Chrystus ustanawiając oba z nich. W początkowym etapie rozwoju Reformacji w Wittenberdze rozważano także sakramentalny charakter pokuty i absolucji, która podobnie jak inne sakramenty niesie ze sobą obietnicę odpuszczenia grzechów, ale z czasem zwyciężył pogląd, że nie ma ona własnego zewnętrznego znaku i jest integralną częścią Chrztu.

Ich pożytkiem jest odpuszczenie grzechów, życie i zbawienie: „Co daje lub co sprawia Chrzest? Sprawia odpuszczenie grzechów, wybawia od śmierci i diabła i daje zbawienie wieczne wszystkim, którzy wierzą w to, co mówią słowa i obietnice Boże. (…) Jaki pożytek przynosi takie spożywanie i picie? Na to wskazują nam słowa: za was się daje i wylewa na odpuszczenie grzechów. To jest, że w sakramencie przez te słowa udzielone nam zostaje odpuszczenie grzechów, życie i zbawienie; bo gdzie jest odpuszczenie grzechów, tam też jest życie i zbawienie” (Mały katechizm, Część czwarta i piąta, pyt. 2), a także mają utwierdzać wiarę przystępujących do nich:

Kościoły nasze uczą, że sakramenty są ustanowione nie tylko znakami rozpoznawczymi wśród ludzi, lecz raczej znakami i świadectwami woli Bożej wobec nas, aby pokrzepiały i utwierdzały wiarę tych, co przystępują do sakramentów (Wyznanie augsburskie, art. XIII).

Sakramenty są ważne niezależnie od godności osoby udzielającej ich: „Chociaż Kościół jest właściwie zgromadzeniem świętych i szczerze wierzących, to jednak ponieważ w tym życiu wielu obłudników i złych ludzi jest pomieszanych z godnymi, przeto można przystępować do sakramentów, których udzielają niegodni, według słów Chrystusowych: „Na mównicy Mojżeszowej zasiedli uczeni w Piśmie i faryzeusze” itd. Sakramenty zaś i Słowo są skuteczne ze względu na ustanowienie i nakaz Chrystusowy, choćby ich niegodni udzielali.” (Wyznanie augsburskie, art. VIII).

Jednak by móc skorzystać z przyobiecanych w nich darów konieczna jest wiara przyjmującego sakrament: „Jak może woda tak wielkie rzeczy czynić? Woda wprawdzie tego nie czyni, ale Słowo Boże, które jest z wodą i przy wodzie, tudzież wiara, ufająca temu Słowu Bożemu połączonemu z wodą (…) Kto godnie przyjmuje ten Sakrament [Wieczerzy Pańskiej]? ten tylko jest prawdziwie godny i należycie przygotowany, kto ma wiarę w te słowa: Za was się daje i wylewa na odpuszczenie grzechów. Kto zaś tym słowom nie wierzy lub powątpiewa, ten nie jest godny i nie jest przygotowany, gdyż owe słowa: „Za was” wymagają serc prawdziwie wierzących.” (Mały katechizm, Część czwarta i piąta, Pytanie trzecie); „…sakramenty są ustanowione (…) aby pokrzepiały i utwierdzały wiarę tych, co przystępują do sakramentów. Dlatego należy przystępować do sakramentów z wiarą, która ufa obietnicom, jakie są przez nie objawiane i zapowiedziane.” (Wyznanie augsburskie, art. XIII).

więcej na ten temat