Uśmiechnięty Kościół
Uroczystość wręczenia Nagrody Kościoła.
21 października 2023 r., podczas jubileuszowej dziesiątej edycji Festiwalu Kultury Protestanckiej we Wrocławiu i w ramach obchodów 500 lat Reformacji w tym mieście odbyła się uroczystość wręczenia Nagrody Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP im. Królewny Anny Wazówny.
Wydarzenie poprzedziło nabożeństwo jubileuszowe, które odbyło się w kościele św. Marii Magdaleny (dzisiaj funkcjonuje tam parafia polskokatolicka). To właśnie w tym miejscu, 500 lat temu wygłoszone zostało pierwsze kazanie w duchu luterańskim we Wrocławiu. Zebranych powitał zwierzchnik diecezji wrocławskiej bp Waldemar Pytel. Nabożeństwo poprowadzili duchowni diecezji wrocławskiej wraz ze zwierzchnikiem Kościoła bp. Jerzym Samcem.
Ks. dr Martin Junge, były Sekretarz Generalny Światowej Federacji Luterańskiej, stojąc na historycznej ambonie, wyraził ogromną wdzięczność za zaproszenie i możliwość wygłoszenia kazania w tym miejscu. Ks. Junge docenił gościnność i otwartość Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, zwracając uwagę na udaną organizację Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie, w którym uczestniczyli luteranie z całego świata. Podkreślił, że wartość Kościoła nie polega na liczbie wiernych, ale na jego świadectwie i głoszeniu historii Bożej łaski: „Nie wielkość liczy się w Kościele. Liczy się to, co mówi i robi. Nie jego wielkość lecz świadectwo. Celem Kościoła nie jest liczenie głów, ale opisanie słowami i czynami historii Boga, który w Chrystusie przyszedł na ten świat, aby odkupić całe stworzenie”.
Były sekretarz generalny przypomniał, że w obliczu podziałów, konfliktów i przemocy Kościoły nie są bezbronne, mając przesłanie zbawienia przez łaskę Bożą: „Jako luteranie nie stoimy przed tymi wyzwaniami z pustymi rękami. Mamy dobrą wieść do przekazania: jesteśmy zbawieni z wiary przez łaskę. Bóg nas przyjmuje. Nie dlatego kim jesteśmy i co robimy, ale dlatego, kim jest Bóg i co On robi. Bóg uśmiecha się do nas – bez żadnego wielkiego powodu, po prostu ze swojej łaski”. W kazaniu ks. Junge ostrzegł także przed legalizmem, który prowadzi do fałszywego poczucia bezpieczeństwa i odsuwa Chrystusa na drugi plan. Podkreślił, że prawdziwa chrześcijańska wolność to nie egoizm, ale służba i miłość bliźniego. Zachęcił Kościoły do zmiany narracji w przestrzeni publicznej: „Kościoły stają się coraz bardziej gniewne. Ich wystąpienia często przepełnione są złością. Możemy zapytać: jak gniewny kościół może kiedykolwiek skutecznie głosić przesłanie przebaczenia i łaski? Łaska i gniew po prostu do siebie nie pasują. Przyszłość należy do uśmiechniętego, kochającego Kościoła, gotowego służyć. Pięknie ujął to Paweł w Liście do Galacjan pisząc, że wiara powinna wyrażać się przez miłość i być czynna w miłości (Ga 5,6). To głęboka mądrość. Kościół powinien potwierdzać i przekazywać prawdę Ewangelii poprzez służbę innym w miłości”.
Na zakończenie kazania ks. Junge zachęcał Kościoły do dążenia do jedności i pojednania, nawet w obliczu historycznych konfliktów. Wspomniał, że 500-lecie Reformacji to czas wdzięczności Bogu i uhonorowania niezłomności i odwagi tych, którzy byli przed nami. Podkreślił, że historia nie jest jedynym aspektem Kościoła, który ma przyszłość, i że Bóg nadal działa w Kościele. Kazanie zakończyło się optymistycznym stwierdzeniem, że Reformacja może mieć 500 lat, ale jej duch żyje nadal, zachęcając Kościół do odważnego podążania drogą wiary, wolności i jedności.
Nabożeństwo zgromadziło wrocławskich parafian, luteran z całej diecezji, duchownych ewangelickich oraz gości ekumenicznych, wśród których był m.in. metropolita wrocławski abp Józef Kupny. W swoim pozdrowieniu nawiązał do dokumentu „Od konfliktu do komunii”, który stwierdzał, że w perspektywie roku 2017 chodzi nie o to, by opowiedzieć inną historię, ale aby tę samą historię opowiedzieć w inny sposób. Zachęcił do dalszych działań ekumenicznych i powiedział: „Nie rozdzierajmy ran, ale żyjmy Ewangelią”.
Po południu w Starym Ratuszu w odbyła się uroczystość wręczenie Nagrody Kościoła. Laureatami zostali ks. dr Martin Junge i dr hab. Piotr Oszczanowski. Zebranych powitali bp Waldemar Pytel i Prezydent Wrocławia Jacek Sytryk, który wskazał na wkład ewangelików w historię i teraźniejszość miasta. Bp Jerzy Samiec przypomniał pierwszą wizytę w Polsce ks. Martina Junge, jako sekretarza generalnego ŚFL i podkreślił jego zaangażowanie oraz otwartość względem polskich luteran. Laudację odczytał wiceprezes synodu dr hab. Jerzy Sojka. Ks. dr Martin Junge został uhonorowany za wsparcie oraz inspirację do zorganizowania Trzynastego Zgromadzenia Ogólnego Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie. Podkreślono również jego służbę dla globalnej wspólnoty luterańskiej, w tym jego determinację, oddanie i wizję, które przyczyniły się do rozwoju ŚFL (tekst laudacji).
Ks. dr Martin Junge wyraził głęboką wdzięczność za przyznanie mu nagrody. W swoim przemówieniu były sekretarz generalny ŚFL poruszył problem obecnej sytuacji na świecie, zwłaszcza w kontekście przemocy i okrucieństwa, które mają miejsce na Bliskim Wschodzie oraz na Ukrainie. Podkreślił, że nienawiść i pogarda dla drugiego człowieka są źródłem tego typu tragedii. Apelował, aby przeciwdziałać mowie nienawiści i toksycznym relacjom, które prowadzą do konfliktów. Ks. Junge powiedział, że posiadając wiarę chrześcijańską, można znaleźć nadzieję w Słowie Bożym, które rzuca światło na ciemności. Zakończył swoje przemówienie zachęcając wszystkich do stawania się posłańcami pokoju i nadziei, wierząc, że ludzie mogą działać lepiej dla dobra wspólnej przyszłości.
Nagroda została również przyznana dr hab. Piotrowi Oszczanowskiemu, wybitnemu historykowi sztuki i profesorowi Uniwersytetu Wrocławskiego. Prof. Oszczanowski został ukoronowany nagrodą w uznaniu za jego pracę i zaangażowanie w rozpowszechnianie wiedzy o ewangelickim dorobku kulturowym oraz działania na rzecz ratowania dziedzictwa luterańskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska. Odczytując laudację bp Waldemar Pytel przypomniał, że dr hab. Piotr Oszczanowski przez ostatnie 10 lat był dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu, gdzie zainicjował różnorodne wydarzenia promujące sztukę i historię Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Jego prace naukowe oraz organizowane wydarzenia, takie jak lekcje muzealne i wystawy, przyczyniły się do upowszechniania wiedzy o Reformacji i dziedzictwie luterańskim. (tekst laudacji)
Obaj nagrodzeni otrzymali porcelanową statuetkę zatytułowaną „Razem” autorstwa rzeźbiarza i malarza Lubomira Tomaszewskiego.
Dr hab. Piotr Oszczanowski wygłosił wykład pod tytułem: „Tożsamość – 500 lat Reformacji we Wrocławiu”, w którym wskazał na dzieła sztuki dokumentujące tożsamość luterańską Wrocławia, w tym obrazy Lutra oraz Melanchtona namalowane przez Cranachów i znajdowały się kościele św. Elżbiety (drugim kościele ewangelickim). Przypomniał także najwybitniejszego reformatora wrocławskiego Jana Hessa. Na koniec pozdrowienia przekazali bp Tobias Bilz (Kościół Ewangelicko-Luterański Saksonii) oraz generalna superintendenta okręgu Görlitz ks. Theresa Rinecker.
Uroczystości zakończył wieczorny koncert z okazji Święta Reformacji w Narodowym Forum Muzyki. W programie znalazły się utwory J.S. Bacha oraz J.G. Goldberga w wykonaniu Wrocławskiej Orkiestry Barokowej pod kierownictwem Jarosława Thiela.
