Wokół adwentowego wieńca
Nie tylko dekoracja, ale sposób na przeżywanie adwentu.
Adwent to wyjątkowy czas oczekiwania, radości i nadziei w tradycji luterańskiej. Jednym z towarzyszących mu symboli jest wieniec adwentowy, który pomaga w przygotowaniach do Bożego Narodzenia. To ozdoba składająca się z zielonych gałązek, świec, oraz innych ozdób np. wstążek.
Pomysłodawcą wieńca był luterański teolog, duchowny, nauczyciel, społecznik, organizator pracy diakonijnej w Niemczech ks. Jan Henryk Wichern (1808–1881). Ks. Wichern od 1832 r. pracował jako nauczyciel na przedmieściach Hamburga. Mając kontakt z dziećmi z najuboższych rodzin, poznał warunki ich życia i po roku pracy założył placówkę „Rauhe Haus”, której celem był wspieranie sierot i zaniedbanych oraz ubogich dzieci. Dostawały tam odpowiednie jedzenie i mieszkały w grupach z wychowawcami – jak w małej rodzinie. Prócz opieki dzieciom zapewniano warunki do zdobywania wykształcenia, co pozwalało im z czasem uzyskać samodzielność w dorosłym życiu. Koncepcja pedagogiczna ks. Wicherna była nowoczesna nawet jak na dzisiejsze standardy: nadrzędnymi zasadami nie były dyscyplina i porządek, ale docenianie i edukacja.
W „Rauhe Haus” dzieci wspólnie uczestniczyły w świętach religijnych. Stąd właśnie wziął się wieniec adwentowy. Ponieważ dzieci w okresie adwentu często pytały, kiedy wreszcie nadejdzie Boże Narodzenie, ks. Jan Wichern przygotował dla nich specjalny wieniec, który miał urozmaicić czas oczekiwania, ale też wspierać ich naukę liczenia. Wziął koło od wozu, ozdobił je czterema dużymi i dwudziestoma małymi świecami. Duże, białe świecę symbolizowały niedziele adwentowe, a małe, czerwone świeczki – dni pomiędzy nimi. Wieniec po raz pierwszy zawisł w „Rauhe Haus” w 1839 r. Każdego wieczora od pierwszej niedzieli adwentowej aż do wigilii Bożego Narodzenia zapalano jedną świecę. W wieńcu Wicherna liczba małych świec każdego roku była inna (18-24), ponieważ pierwsza niedziela adwentu każdego roku wypada w innym terminie. Dopiero później koło zaczęto dekorować gałązkami jodłowymi, a ilość świec z powodów praktycznych zmniejszyła się do czterech.
Współcześnie wieniec jest nieodzownym symbolem każdego ewangelickiego kościoła, choć tradycja ta przeniknęła też do innych wyznań chrześcijańskich. Najczęściej składa się z czterech świec, które zapalane podczas kolejnych niedziel adwentu, pomagają odliczać czas do Bożego Narodzenia. Wieniec często gości w ewangelickich domach. Kolory świec czasem się różnią: bywają białe, czerwone (nawiązanie do miłości Boga), ale też fioletowe (nawiązanie do koloru liturgicznego adwentu). Zdarza się, że wieńcowi dodaje się dalszą symbolikę. Kształt wieńca symbolizuje nieskończoną miłość Boga do ludzi i całego świata. Zielone gałązki drzew iglastych przypominają o nadziei i życiu w Chrystusie, który daje człowiekowi zbawienie i życie wieczne. Zapalane w wieńcu świece kierują naszą uwagę na prawdziwe Światło świata – Jezusa Chrystusa.
Ponieważ w tradycji luterańskiej, w adwencie podkreśla się znaczenie modlitwy, oczekiwania i refleksji nad życiem, wieniec pomaga rodzinom gromadzić się wokół wieńca, wspólnie się modlić i czytać Pismo Święte. Szczególnie dzieci mogą dzięki wieńcowi odkrywać znaczenie adwentu i radości, jaką przynosi przyjście Chrystusa na świat. W wielu luterańskich parafiach w Polsce organizowane są przed adwentem warsztaty i spotkania, podczas których tworzone są wieńce. To także doskonała okazja do integracji parafii i wspólnego przeżywania adwentu. Wieniec adwentowy jest zatem w tradycji luterańskiej nie tylko dekoracją, ale pełni istotną funkcję w duchowym przygotowaniu się na przyjście Jezusa Chrystusa.
Dziękujemy parafiom w Białej, Cieszynie, Grudziądzu, Jeleniej Górze, Karpaczu, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Pabianicach, Poznaniu, Rybniku, Słupsku, Starym Bielsku, Wiśle Centrum, Wałbrzychu za przesyłanie i udostępnianie zdjęć.
Historia wieńca adwentowego: ks. Marcin Brzózka.
Jak przygotować wieniec adwentowy: instrukcja z parafii św. Mateusza w Łodzi.
Ewangelickie ABC: Adwentowy wieniec – ks. Wojciech Rudkowski
